هویت زن در سرمایه کلامی آیت الله خامنه ای پس از انقلاب اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه کاشان، ایران

2 دانش آموخته کارشناسی ارشد مطالعات فرهنگی ، دانشگاه کاشان، ایران

چکیده

این مقاله بر آن است تا نشان دهد که جنسیت به عنوان یک برساخته گفتمانی چگونه در کلام رهبر ایران، به عنوان مهم ترین الیت سیاسی و برجسته ترین شخصیت مذهبی، ساخته می شود. این سوژگی جدید زنانه در بستری از تحولات و رخدادهای اجتماعی مربوط به زنان و در جامعه ایران از سال های قبل از انقلاب و به ویژه در دهه هفتاد ساخته شده است. روش کار ما نیز رویکرد تاریخی-گفتمانی روث وداک است که بر بسترهای تاریخی سازنده گفتمان تأکید دارد. نتایج تحلیل نشان می دهد که در کلام ایشان زن با مفاهیمی چون ارزش های اسلامی، انسانیت، عالم بودن، مؤمن بودن و فعال و تأثیرگذار بودن در جامعه و مختار بودن در تعیین سرنوشت خود شناخته می شود. ایشان درعین حال که برای نقش همسری و مادری اهمیتی ویژه قائل است، بر یکسانی وظایف زن و مرد (فارغ از مرزهای جنسیتی) در خدمت به جامعه اسلامی ایران تأکید می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


آبراهامیان، یرواند (۱۳۸۲). ایران بین دو انقلاب. ترجمه احمد گل محمدی و محمد ابراهیم فتاحی، تهران: نشر نی، چاپ هشتم.
- آل احمد، جلال (۱۳۸۶). غربزدگی، تهران: نشر فردوس.
- اسماعیلی، رضا، ربیعی، کامران (۱۳۸۷). سنجش نیازهای فرهنگی - اجتماعی دختران دانش آموز شهر اصفهان. نشریه علوم اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، ۴۱، ۹۵-۱۳۰.
- بانکی پور فرد، امیرحسین (۱۳۹۳). نقش و رسالت زن. تهران: نشر انقلاب اسلامی.
- توسلی، غلامعباس (۱۳۸۷). جامعه شناسی آموزش و پرورش، دیروز، امروز، فردا. تهران: نشر علم، چاپ دوم.
- جلائی پور، محمدرضا (۱۳۸۵). چهار ارزیابی جامعه شناختی از موقعیت زنان ایران (۸۴- ۱۳۷۶). فصلنامه علوم اجتماعی، ۷ (۲۱)، ۳۹ ۷۲.
- دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت الله خامنه ای https://farsi.khamenei.ir
- سعیدیان حزی، مریم و براقی، سعیده (۱۳۹۴). تحلیل نسبت زن و آزادی در اسلام، در مقایسه با غرب، بر اساس آراء آیت الله خامنه ای. مجله پژوهش های حکمت اهل بیت، ۲(۲)، ۱۱-۲۴.
- سیمبر، رضا و رضا پور، دانیال (۱۳۹۷). جایگاه زنان در گفتمان رهبران انقلاب اسلامی ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی زن و جامعه، ۹ (۳۴)، ۱۳۳-۱۵۴.
- شفیعی، سمیه السادات (۱۳۸۵). جمهوری اسلامی و مطالبات زنان. فصلنامه علوم سیاسی و مطالعات راهبردی، (۴۱)، ۱۹۷ - ۲۱۰.
- شولتز، دوان و آلن شولتز، سیدنی (۱۳۷۸). نظریه های شخصیت. تهران: نشر هما، چاپ دوم.
- غنیمی، محمدحسین، معدنی، سعید و صدفی، ذبیح اله (۱۳۹۹). بررسی جامعه شناختی عدالت جنسیتی در کسب نقش و پایگاه اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در قوانین ایران طی بازه زمانی دهه ۱۳۴۰ تا ۱۳۹۰. پژوهش های میان رشته ای در علوم انسانی. ۱۹، ۱ -۱۴.
- فاضلی، محمد (۱۳۸۳). گفتمان و تحلیل گفتمان انتقادی. پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، ۴(۱۴)، ۸۱ - ۱۰۶. https://ensani.ir/fa/article/journal-number/31674
- قاسمی، فرید (۱۳۹۰). تاریخ مطبوعات ایران. تهران: انتشارات ثانیه، چاپ اول.
- قجری، حسینعلی (۱۳۸۸). تحلیلی بر گفتمان سیاسی امام خمینی در انقلاب اسلامی. پژوهشنامه متین، ۱۱(۴۵)، ۱۰۵ -۱۲۶. doi: 20.1001.1.24236462.1388.11.45.6.4
- کار، مهرانگیز (۱۳۸۰). مشارکت سیاسی زنان، موانع - امکانات، تهران: انتشارات روشنگران و مطالعات زنان، چاپ دوم.
- کربلای نظر، محسن (۱۳۹۰). زن و بازیابی هویت حقیقی. تهران: انتشارت انقلاب اسلامی.
- لولاور، منصوره و شاهمرادی زواره، راضیه (۱۳۹۳). واکاوی نقش اجتماعی زن از منظر آیت الله خامنه ای. نظریه های اجتماعی متفکران مسلمان، ۴(۱)، ۹-۲۸.
- محمدی اصل، عباس (۱۳۸۳). موانع مشارکت سیاسی زنان در ایران پس از انقلاب. فصلنامه علمی - پژوهشی رفاه اجتماعی، ۳ (۱۲)، ۹۳- ۱۳۱.
- نیکخواه قمصری، نرگس، صادقی فسائی، سهیلا (۱۳۹۱). زنان فراتر از نقشهای سنتی: بررسی جایگاه زن در کلام امام خمینی. زن در فرهنگ و هنر، ۴(۲)، ۵-۲۴.
- هدایت، فرج الله (۱۳۹۵). الگوی سوم: الگوی رفتاری زن در خانواده و جامعه. تهران: نشر لشکر فرشتگان.