انقلاب اسلامی از نظریه تا عمل: تئوکراسی به مثابه دموکراسی در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد علوم سیاسی، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی، دانشگاه امام صادق، تهران، ایران

10.22034/fademo.2024.441829.1031

چکیده

این مقاله نشان میدهد که چرا و چگونه نظریه ولایت فقیه توانست با ادغام دو رهیافت کلامی و فلسفی در دو سویه «الیتیسم» و «قراردادگرایی»، به یک نظریه پایدار و کارآمد برای تشکیل نظام جمهوری اسلامی تبدیل شود. پژوهش حاضر به روش اسکینری و فهم محتوا از زمینه تاریخی نشان میدهد که تشکیل جمهوری اسلامی و بقای آن، مبتنی بر یک سلسله مباحث عمیق نظری در اندیشه سیاسی اسلام و کوشش-های پر دامنه تاریخی و انقلابی به ویژه پس از دوره مشروطه خواهی است. لذا با طرح ایده آلیسم ایرانی مبتنی بر اندیشه فارابی و ایده الیسم مدنی، مبتنی بر جنبشهای سیاسی معاصر و نیز نظریه شیخ الاسلام ناییینی، و سرانجام نظریه ولایت فقیه در اندیشه امام خمینی، نشان می‌دهد که جهانگیری و جهانداری ایرانی در تاریخ معاصر به لحاظ رئالیستی به طور خاص، و نیز جریان تمدن اسلامی-ایرانی به شکل عام، فارغ از هر گونه نظریه دترمینسیتی در نظریه غیبت، امری محتوم و گریز ناپذیر بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 01 اردیبهشت 1403
  • تاریخ دریافت: 25 بهمن 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 اسفند 1402
  • تاریخ پذیرش: 01 اردیبهشت 1403