استادیار مدعو مطالعات سیاسی انقلاب اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
10.22034/fademo.2024.435471.1026
چکیده
هدف مقاله حاضر بررسی و مقایسه مؤلفه نقش رهبری در انقلاب های نسل پنجم نسبت به نقش این مؤلفه در چهار نسل قبل است. ترتیب سؤال اصلی پژوهش حاضر این است که مؤلفه نقش رهبری در انقلاب های نسل پنجم از چه جایگاهی برخوردار است؟ برای پاسخ به این سؤال، از روش تحلیل اسنادی که از انواع روش های کیفی است استفاده شده است. با این روش، اسناد و مدارک موجود شامل کتب، مقالات و پایان نامه ها و اسناد بررسی شده است. به همین منظور ابتدا در بحث مبانی نظری نسل های مختلف نظریات انقلاب به طور خلاصه ارائه می گردد. سپس ویژگی ها و مؤلفه های انقلاب های نسل پنجم مورد بررسی قرار می گیرد. به طور کلی می توان گفت؛ انقلاب های نسل پنجم از یک سو فاقد ویژگی هایی چون رهبری، ایدئولوژی، سازماندهی بوده و از سوی دیگر از ویژگی های جدیدی چون کنش جمعی همراه بسیج توده ای با بهره گیری از شبکه های اجتماعی و فضای مجازی برخوردار هستند. ضمن بررسی مؤلفه های ذکر شده و ترسیم مدل انقلاب های نسل پنجم، می توان گفت یکی از مؤلفه هایی که در موفقیت یا عدم موفقیت انقلاب ها نقش بسزایی دارد، نقش رهبری است. لذا نمی توان فقدان نقش رهبری را در ناکامی انقلاب های نسل پنجم و در نهایت عدم بروز انقلاب های بزرگ و پیروز در جوامع ملتهب را نادیده گرفت.
)